“In deze uitgebreide gids voor horecaondernemers duiken we in de nieuwe plastic verpakkingswetten die het komende jaar van kracht worden. Deze ingrijpende veranderingen in de horecasector zijn wellicht geen verrassing, maar nu zijn ze er dus echt.
We ontleden wat deze nieuwe wetten inhouden, welke activiteiten straks niet meer mogen en bieden praktische manieren om je bedrijfsvoering aan te passen in overeenstemming met deze nieuwe regelgeving. Ontdek hoe je uit de ‘plastic soep’ stapt in deze informatieve TIPPR-blog.”
Altijd op de hoogte blijven? Download de TIPPR-app?
Vanaf 1 juli zijn er nieuwe regels voor plastic wegwerpverpakkingen in de horeca. Gratis verstrekken van wegwerpbekers en -bakjes is dan niet langer toegestaan. Klanten moeten een extra vergoeding betalen voor deze verpakkingen, die afzonderlijk wordt weergegeven op de kassabon.
Bovendien zijn afhaalrestaurants verplicht om een herbruikbaar alternatief aan te bieden of klanten te stimuleren om hun eigen verpakking mee te nemen. De bedoeling van de extra kosten voor wegwerpverpakkingen is om een verschuiving naar herbruikbaar materiaal te bevorderen. In het vervolg van dit artikel zullen we de volgende onderwerpen bespreken:
- Waarom een nieuwe verpakkingswet?
- Nieuwe Plasticregels voor Horecaondernemers?
- Wat zijn de oplossingen voor horecaondernemers?
- Optie 1: Volledig overgaan op non-plastic wegwerpverpakkingen
- Optie 2: Volledig overgaan op herbruikbare verpakkingen en bekers
- Optie 3: Combinatie van herbruikbaar en (non-plastic)
- 10 tips om plastic te verminderen in de horeca
Waarom een nieuwe verpakkingswet?
Eerst even een korte uitleg over waarom deze nieuwe wetten worden ingevoerd. De regels die voor de horeca gelden zijn namelijk onderdeel van een groter pakket dat door de Europese Unie wordt afgedwongen ter bestrijding van de grote hoeveelheid plastic die in de oceaan drijft.
Veel van dit plastic afval bestaat uit plastics die bestemd zijn voor eenmalig gebruik zoals voedselverpakkingen, visnetten en sigarettenfilters. Daarom wordt er de komende tijd een groep nieuwe regels geïntroduceerd die het gebruik van deze soorten plastic moet verminderen en het hergebruiken ervan moet stimuleren.
Deze verandering zal een invloed hebben op het verminderen van plastic afval in onze omgeving. In 2018, toen de zogenaamde hemd- en lustasjes werden verkocht tegen prijzen van respectievelijk 9 en 15 cent zagen we indrukwekkende resultaten. De verkoop van deze tasjes daalde met 80% en er was een afname van 60% in de hoeveelheid draagtassen in zwerfafval.
Door de verkoop van winkeltasjes in 2018 verminderden zwerfafval met 60%.
Dat betekent minder plastic in natuur en water, minder plastic in flora en fauna en uiteindelijk minder plastic in ons eigen lichaam. Gezien plasticvervuiling gelinkt is aan diabetes, obesitas, verschillende vormen van kanker en nog veel meer gezondheidsproblemen, gaat het stoppen van deze vervuiling dus veel verder dan alleen bomenknuffelarij.
Ondanks dit grote belang, gebruiken we plastic op dit moment niet voor niks; het is ontzettend handig. Strengere wetgeving rond het gebruik van het materiaal zal dus zeker een impact gaan hebben op horecaondernemers van vrijwel elke segment in de branche.
Nieuwe Plasticregels voor Horecaondernemers?
Voor horecaondernemers gaan twee belangrijke regels in binnen het komende jaar. De eerste regel gaat in vanaf 1 juli 2023 en gaat over het gebruik van wegwerpplastics bij het afhalen en bezorgen van eten en drinken. De tweede regel gaat in vanaf 1 januari 2024 en gaat over het gebruik van wegwerpplastics bij de consumptie van producten op locatie. We zullen je beiden kort uitleggen.
Regel 1: Gasten moeten betalen voor wegwerpplastics bij afhalen en bezorgen vanaf 1 juli 2023
De regel die op 1 juli 2023 ingaat heeft twee belangrijke onderdelen.
Ten eerste moeten bezoekers in de horeca gaan betalen voor alle wegwerpverpakkingen die plastics bevatten, zoals we dat inmiddels ook gewend zijn voor plastic zakjes. De overheid heeft een richtlijn voor prijzen gegeven die volgens onderzoek de balans houdt tussen klanten niet afschrikken en het effectief houden van de maatregel. Deze richtlijnen zijn als volgt:
- € 0,25 voor bekers
- € 0,50 voor een maaltijd (dit kan bestaan uit meerdere verpakkingen)
- € 0,05 voor voorverpakte groente, fruit, noten en portieverpakkingen
Dit is echter een advies, geen vaste minimale prijs. Net als bij plastic zakjes moeten verpakkingen ook los op de bon komen te staan. Zorg er dus voor dat dit op tijd in het kassasysteem is gezet.
Ten tweede moeten klanten de optie aangeboden krijgen voor een niet-wegwerp alternatief. Voorbeelden hiervan zijn het gebruik van een eigen bakje of mok, of het gebruik van een bakje of mok met statiegeld die teruggebracht kunnen worden voor hergebruik.
Plastic bijdrage moet op de kassabon!
Plastic wegwerpverpakkingen: Wat valt daar eigenlijk allemaal onder?
Zowel de regel van juli 2023 als de regel van januari 2024 hanteren dezelfde definitie van plastic wegwerpverpakkingen. In principe gaat het hierbij om alle verpakkingen voor eten en drinken die ontworpen zijn om niet opnieuw gebruikt te worden én die plastic bevatten.
Dit zijn dus ook alle verpakkingen voor drinken die een plastic coating aan de binnenkant bevatten zoals de meeste kartonnen koffiebekers dat hebben.
Wat zijn uitzonderingen voor wegwerpverpakkingen?
Bij etensverpakkingen zijn de regels iets complexer dan voor drinkverpakkingen. Verpakkingen van eten dat na aankoop nog bereid moet worden voordat het gegeten kan worden vallen namelijk niet onder deze regel. Met bereiden wordt hierbij bedoeld dat het eten nog opgewarmd, gekookt of gebraden moet worden.
Schillen of wassen van eten wordt hier dus niet onder gezien, dus voor verpakkingen van eten dat op deze manier nog moet worden bewerkt gelden de regels dus gewoon. Daarnaast vallen zakjes en wikkels niet onder de regeling. Voor frietzakjes en wikkels om broodjes gelden de regels dus gewoon
Daarnaast vallen zakjes en wikkels niet onder de regeling. Voor frietzakjes en wikkels om broodjes gelden de regels dus niet.
Om op te letten:
Een belangrijk punt dat specifiek benoemd wordt in deze wetgeving is dat bio-plastics WEL onder de nieuwe regels vallen en dus ook door gasten betaald moeten worden en verboden worden voor consumptie op locatie vanaf juli 2023 en januari 2024 respectievelijk.
Regel 2: Wegwerpplastics mogen niet meer gebruikt worden voor consumptie op locatie vanaf 1 januari 2024
Vanaf 1 januari 2024 wordt het verboden om wegwerpverpakkingen die plastic bevatten te gebruiken voor consumptie op locatie. Dit betekent dus dat je, wanneer je ervoor kiest om niet over te gaan op alternatieve wegwerpverpakkingen zonder plastic voor je afhaal- en bezorgdiensten, moet gaan vragen aan je gast of ze hun bestelling op locatie willen nuttigen of ergens anders op willen eten. De doelstelling van deze regelgeving is dat ondernemers overgaan op het gebruik van herbruikbare verpakkingen en bekers (servies of hard plastic).
Deze regel zal met name grote impact hebben op zaken waarin nu op locatie wordt gegeten en gedronken vanuit wegwerpverpakkingen. Denk bijvoorbeeld aan de kartonnen bekers bij de koffieautomaat op kantoren of de wegwerpbakjes in de kantines van scholen.
Uitzonderingen op het wegwerpplasticverbod (januari 2024):
Hoogwaardige recycling van PET:
Een belangrijke uitzondering van deze regel is dat het gebruik van wegwerpplastics niet verboden wordt wanneer je plastics gebruikt die te recyclen zijn tot nieuwe bekers en voedselverpakkingen én je minstens 75% tot 90% (per jaar oplopend) van je gebruikte hoeveelheid daadwerkelijk recyclet.
PET (polyethyleentereftalaat) is momenteel het enige type wegwerpplastic dat onder deze uitzondering valt. Ondernemers die onder deze uitzondering willen vallen moeten zich aanmelden bij de Inspectie Leefomgeving en Transport en moeten het materiaal zelf inzamelen en aanleveren voor hoogwaardige recycling. Dat kan door gescheiden inzameling met bijvoorbeeld een retoursysteem, zodat van de grondstoffen weer nieuwe bekers en bakjes gemaakt kunnen worden.
Zorginstellingen en gesloten inrichtingen:
In zorginstellingen en gesloten inrichtingen mag nog wel gebruik gemaakt worden van wegwerpplastics ter garantie van de hygiëne.
Lokale wet- en regelgeving kan strenger zijn:
Gemeentelijke wetten kunnen strenger zijn dan de regels die in deze blog besproken worden. In dit geval geldt de strengere wetgeving.
Wat zijn de oplossingen voor horecaondernemers?
Hoe kun je je als ondernemer voorbereiden op deze nieuwe wetten en wat voor opties heb je eigenlijk? Kort gezegd zijn er met oog op het hele pakket van regels 3 verschillende opties.
Je kunt 1) volledig overgaan op non-plastic wegwerpverpakkingen, 2) volledig overgaan op herbruikbare verpakkingen of 3) een combinatie van beiden waarbij voor afhalen en bezorgen (non-plastic) wegwerpverpakkingen gebruikt worden.
We leggen je hieronder de drie opties uit. Daarnaast benoemen we een paar voor- en nadelen van elke optie op basis van de ervaring van de gast, de impact op je business case en hoe makkelijk het te implementeren is op locatie.
Optie 1: Volledig overgaan op non-plastic wegwerpverpakkingen
Volledig overgaan op non-plastic wegwerpverpakkingen is slim voor horecazaken waarin het gebruikelijk is om voor alles wegwerpverpakkingen te gebruiken en waarbij zowel op locatie als buiten de locatie geconsumeerd wordt. Dit zijn plekken zoals quickservicerestaurants (zoals McDonald’s en snackbars) en sommige cateringlocaties (zoals catering op scholen of in ziekenhuizen). Omdat er hier normaliter geen verschil wordt gemaakt tussen gasten die binnen- of buitenshuis consumeren is het verstandig om verpakkingen te hanteren die voor beide gevallen toegestaan zijn. Herbruikbare verpakkingen zijn hier dus niet handig terwijl wegwerpplastics vanaf januari 2024 verboden zijn, waardoor non-plastic wegwerpverpakkingen als beste keus overblijven.
Voordelen:
Het voordeel van deze aanpak is dat je je gasten niet direct hoeft te laten betalen voor de verpakkingen en dus een betere ervaring kan bieden. Daarnaast is de switch operationeel gezien makkelijk te maken. Je vervangt immers simpelweg de plastic houdende verpakkingen voor non-plastic verpakkingen.
Nadelen:
Momenteel zijn non-plastic wegwerpverpakkingen echter nog wel duurder dan de plastic varianten en presteren de materialen vaak nog niet zo goed als plastic als het gaat om het goed en mooi houden van het eten. Daarnaast betekent plasticvrij vaak nog niet dat het daadwerkelijk duurzaam is en blijft het gebruik van wegwerpverpakkingen in veel gevallen slechter voor het milieu dan hergebruik. Een ‘wegwerpstrategie’ die ook past bij eventuele duurzaamheidsdoelstellingen van je bedrijf vereist dus behoorlijk wat uitzoekwerk.
De wereld van de non-plastic wegwerpverpakkingen is momenteel nog redelijk complex, dus om je op weg te helpen hebben we hieronder een overzicht gemaakt van de types wegwerpverpakking die momenteel op de markt zijn en wat de voor- en nadelen van elk zijn.
Optie 2: Volledig overgaan op herbruikbare verpakkingen en bekers
Volledig overgaan op herbruikbare verpakkingen is slim voor horecazaken waarin veel op locatie wordt gegeten, waarbij bezorging relatief zeldzaam is (afhalen is hierbij gemakkelijker) en waar in de back of house ruimte is voor een spoel.
Voorbeelden hiervan zijn koffiezaken en cateringlocaties, maar ook de meeste ‘traditionele’ restaurants. Gezien het gros van de consumptie binnenshuis wordt gedaan en de buitenshuis consumptie meestal niet gerelateerd is aan bezorgdiensten, is er op deze locaties direct contact met de gast.
Hierdoor is het gebruik van servies voor binnenshuis een gemakkelijke keuze, hoewel afhalen en bezorgen met servies nog steeds lastig blijft.
Een alternatief dat meer flexibiliteit biedt is het gebruik van herbruikbare verpakkingen waar bijvoorbeeld statiegeld voor moet worden betaald. Er zijn inmiddels ook bedrijven zoals Vytal en ReCup/ReBowl (beiden groot in Duitsland) die het gebruik van dit soort herbruikbare verpakkingen makkelijker maken door een standaard lijn in een groep restaurants te introduceren.
Hierdoor kan in alle deelnemende restaurants servies uitgegeven en teruggebracht kan worden. Dit maakt het makkelijker voor de gast om de herbruikbare verpakkingen ook daadwerkelijk weer terug te brengen, en voorkomt dat individuele restaurants investeringen moeten doen in grote hoeveelheden herbruikbare verpakkingen.
Er is nog geen vergelijkbare speler op de Nederlandse markt maar we verwachten met oog op de nieuwe regelgeving dat ook hier vergelijkbare services zullen ontstaan.
Voordelen:
Het grote voordeel van herbruikbare verpakkingen is dat je als bedrijf niet bijdraagt aan afval in het milieu. Daarnaast is het, mits je gebruikt maakt van duurzame apparatuur in je spoel, vaak op lange termijn duurzamer dan het gebruik van wegwerpverpakkingen.
Ook bespaar je op je operationele kosten door geen wegwerpverpakkingen meer in te hoeven slaan (mits je volumes groot genoeg zijn dat je eventuele extra personeelskosten voor spoelend personeel kleiner zijn dan de kosten voor je wegwerpverpakkingen).
Nadelen:
Het gebruik van herbruikbare verpakkingen stelt grotere eisen aan je operatie. Het kost namelijk meer bergruimte om herbruikbare verpakkingen op te slaan. Logischerwijs heb je ook een grotere spoelruimte nodig waar je een investering in doet en krijg je te maken extra operationele kosten voor spoelend personeel.
Wanneer je inefficiënte apparatuur gebruikt, is het daarnaast ook niet altijd vanzelfsprekend dat herbruikbare verpakkingen beter zijn voor het milieu. Bij gebrek aan services zoals Vytal of ReCup/ReBowl heb je ten slotte een grote hoeveelheid herbruikbare verpakkingen nodig, gezien het een tijdje kan duren voordat gasten de verpakkingen terugbrengen. Dit brengt ook weer grotere investeringen met zich mee.
Optie 3: Combinatie van herbruikbaar en (non-plastic) wegwerpverpakkingen
Een combinatie van herbruikbare verpakkingen voor consumptie op locatie en wegwerpverpakkingen voor afhalen en bezorgen gebruiken is slim voor veel horecazaken. Bij zaken met grote verschillen tussen de ervaring op locatie en de ervaring bij afhalen en bezorgen, zoals de meeste traditionele restaurants, past deze strategie goed.
Ook voor zaken waarin bezorgen een belangrijk onderdeel van de business is, zoals een sushirestaurant, kan een verschillende strategie voor consumptie binnen- en buitenshuis het waard zijn. Door deze strategie toe te passen heb je te maken met zowel de voor- als de nadelen van beide voorgaande strategieën.
Een goed voorbeeld van een combinatiestrategie is McDonald’s Frankrijk. Eind vorig jaar introduceerde de keten daar hard herbruikbaar plastic voor alle consumptie op locatie. Een nadeel: het publiek vond het servies zo leuk dat het in enorme volumes werd gestolen.
McDonald’s is inmiddels bezig met het implementeren van chips in de serviesitems die een alarm laten afgaan wanneer servies de locatie verlaat. Ook kreeg het bedrijf veel kritiek over het feit dat ze alsnog voor plastic kozen.
Met name de papierfabrikanten benoemden dat als je de hele levensloop van het plastic servies vergeleek met hetzelfde aantal maaltijden geserveerd in papieren wegwerpverpakkingen, je alsnog meer CO2 uitstootte en water gebruikte.
Dit laat dus ook weer de complexiteit van het probleem zien; wat de beste optie is ligt volledig aan je behoeften en doelstellingen als bedrijf.
Voordelen:
De ervaring op locatie is beter gezien serviesgoed (of vergelijkbare items zoals houten planken etc.) toch altijd de beste ervaring aan de gast biedt. Door niet voor een middenweg te gaan kun je de verpakking optimaliseren voor het doeleinde: consumptie in het restaurant of consumptie na afhaal of bezorging.
Hierdoor kun je ook de ideale wegwerpverpakking die het eten in zo goed mogelijke staat bij de klant terecht laat komen kiezen.
Nadelen:
De ervaring van afhalen en bezorgen is minder goed wanneer je kiest voor voortgezet gebruik van wegwerpplastics omdat de gast er apart voor moet betalen. Hier heb je geen last van als je voor non-plastic varianten gaat.
Daarnaast heb je zowel een spoelruimte als voldoende berging voor je wegwerpverpakkingen nodig. Dit betekent dus een significante initiële investering, waarnaast de efficiëntie van de apparatuur in de spoel nog steeds een belangrijke rol in de duurzaamheid ervan speelt.
Doordat je nog steeds wegwerpverpakkingen gebruikt draag je ook nog steeds bij aan het afvalprobleem dat de nieuwe regels proberen te voorkomen, zeker wanneer je kiest voor wegwerpplastics in plaats van non-plastic wegwerpverpakkingen.
Ons pleidooi voor het elimineren van plastic:
Wegwerpplastic blijft voor veel ondernemers nog steeds de eerste keus als het gaat om het kiezen van wegwerpverpakkingen. Met name de prijs en (oneindige) houdbaarheid van de verpakking, ook wanneer het vochtig of vet wordt zijn hierbij belangrijke factoren.
Toch willen we benadrukken dat de switch naar non-plastic wegwerpverpakkingen niet alleen ethisch maar ook praktisch een steeds betere keuze wordt.
Ten eerste is een onderdeel van de nieuwe wetgeving van januari 2024 dat de producten van wegwerpplastics moeten gaan betalen voor het opruimen van wegwerpplastics in het milieu. Dit betekent de prijzen van wegwerpplastics omhoog zullen gaan wanneer de nieuwe regels ingaan, waardoor deze verpakkingen minder competitief geprijsd zullen worden.
Ten tweede wordt de kwaliteit van non-plastic wegwerpverpakkingen steeds beter, waardoor ze ook voor bezorgen steeds relevanter worden. Zie het overzicht eerder in het artikel voor een compleet beeld van de meest populaire opties.
Ten slotte hebben veel consumenten een voorkeur voor plasticvrije verpakkingen, dus door voor non-plastic te kiezen speel je in op deze behoefte.
Conclusie:
De nieuwe regels van juli 2023 en januari 2024 zullen een impact gaan hebben om vrijwel elke horecaondernemer. Nu de makkelijke keuze voor plastic niet meer beschikbaar is, zul je als ondernemer moeten gaan afwegen wat voor jouw bedrijf zwaarder weegt, het gemak van wegwerpverpakkingen, de klantenervaring, het financiële plaatje, duurzaamheid, of een combinatie daarvan.
We hopen je met deze blog in ieder geval de handvaten te hebben gegeven om tot de juiste keuze van jouw bedrijf te komen. Voor welke optie ga jij? Stap je helemaal af van plastic? Laat het ons weten, we wensen je succes met het veranderingsproces!
10 tips om plastic te verminderen in de horeca
- Herbruikbare items: Moedig gasten aan om herbruikbare bekers, bestek en containers mee te nemen of overweeg om zelf herbruikbare items aan te bieden.Voor koffiebekers zien we nu verschillende statiegeld samenwerking ontstaan zoals WeCup en Billie Cup voor in Nederland, Belgie en Frankrijks
- Duurzame verpakking: Vervang plastic wegwerpverpakkingen door duurzamere alternatieven, zoals papieren of biologisch afbreekbare verpakkingen.
- Geen minimum prijs: De overheid heeft een richtlijn voor prijzen gegeven die volgens onderzoek de balans houdt tussen klanten niet afschrikken en het effectief houden van de maatregel. Deze richtlijnen is echter een advies, geen vaste minimale prijs.
- Waterstations: Stel waterstations in zodat klanten hun eigen hervulbare flessen kunnen gebruiken, in plaats van plastic flessen water te kopen. Join the Pipe, Dopper of EcoTapWater zijn bedrijven die ondersteuning kunnen bieden in dit proces..
- Groothandel: Overweeg de aankoop van voedsel en andere essentiële zaken in bulk om het gebruik van plastic verpakkingen, dat vaak gepaard gaat met kleinere aankopen, te beperken. Ga met je groothandel in gesprek over mogelijkheden om producten zonder plastic te leveren. Restaurant Silo is een uitstekend voorbeeld dat het mogelijk is; zij hebben zelfs geen afvalbakken meer.
- Opleiding personeel: Zorg ervoor dat je personeel zich bewust is van het belang van het verminderen van plastic afval en moedig hen aan om proactief te zijn in het toepassen van duurzame praktijken.
- Composteerbare serviesgoed: Maak gebruik van composteerbaar serviesgoed en bestek gemaakt van bamboe, palmbladeren, of andere duurzame materialen.
- Afval scheiden: Implementeer een effectief afvalscheidingssysteem om recycling te bevorderen en om ervoor te zorgen dat zo weinig mogelijk plastic in het milieu terechtkomt.
- Korting voor eigen beker: Overweeg een kleine korting aan te bieden aan klanten die hun eigen koffiebekers of voedselcontainers meenemen.
- Leveranciersbeleid: Werk samen met leveranciers die ook milieuverantwoordelijke praktijken hanteren, zoals het minimaliseren van plastic in hun verpakkingen.
Het doel van deze wet: 40 procent minder plastic bakjes en bekersc
Wil je meer weten? Download de TIPPR-app om met ons mee te TIPPR’n.
Nu je hier toch bent …
Wil je inspiratie op maat, die afgestemd wordt op jouw behoefte?
Download dan geheel GRATIS de TIPPR app en ontvang onbeperkte input om je omzet te stimuleren of open een TIPPR shop. Klik hier
Laat je verder inspireren in de TIPPR-app!